Verslag Dialoogweekend

Vrouwen lezen de bijbel en de  koran.

‘Hebben die verhalen ons überhaupt nog wat te zeggen of moet je ze gewoon zo laten staan als ze zijn – mooie verhalen over vroeger?’ Dat was een vraag die opkwam bij een deelneemster op het weekend van 22 en 23 februari 2014, toen een groep christelijke en moslimvrouwen bij elkaar kwamen in het Dominicanenklooster in het Gelderse Huissen. Het was een gemixte groep: oudere en jongere vrouwen, theologes, bestuurskundigen, leraressen, een arts en een aantal religiewetenschapsters.
Zou een vrouw verschil kunnen maken als mannen onverzoenlijk tegenover elkaar staan? Of reageren vrouwen in een conflict precies zo als mannen? En wat doen we met het gegeven dat in conflicten vaak met ‘de bijbel’ dan wel ‘de koran’ gezwaaid wordt –niet om het conflict op te lossen, maar om het aan te scherpen?

Om meer te weten te komen verdiepten ze zich in drie verhalen over vrouwen in conflictsituaties.
In de bijbel wordt verteld over Abigaïl (1 Samuel 25). Zij weet de aanstaande koning David ervan te weerhouden zich met geweld te wreken op haar man, Nabal. Na Nabals dood trouwt ze met David.

In de koran staat het verhaal van de moeder van Mozes, die hem verbergt voor de wrede Farao, die alle jongensbabies wil doden. Ze krijgt hulp van de vrouw van de Farao, die in de islamitische traditie ‘Asia’ wordt genoemd (soera 28: 4 en 7-14).
Tenslotte vertelt de koran ook het verhaal van de koningin van Saba (volgens de traditie Balqis geheten), die een brief krijgt van koning Salomo, waarop ze volgens haar raadgevers moet reageren met een oorlogsverklaring (soera 27:22-44).

Drie totaal verschillende conflictsituaties: in het eerste geval een land in anarchie, waar het recht van de sterkste bendeleider geldt, in het tweede geval een dictatuur, waar alle kans op een doorbraak gesmoord wordt in bloed, in het derde geval twee landen die plotseling in een situatie van onderlinge strijd kunnen belanden. Abigaïl is de vrouw van een rijke landeigenaar die vermalen wordt tussen strijdende partijen, maar die op een profetische manier David aan zijn roeping weet te herinneren en de lange termijn in de gaten houdt. Asia en de moeder van Mozes proberen ruimte te scheppen waar die nauwelijks is en zetten hun overredings- en misleidingskracht in tegen de absolute staatsmacht. Balqis is een wijs en verstandig staatshoofd, dat weigert zich een oorlog in te laten sleuren en open en nieuwsgierig blijft.
Iets dergelijks zagen we in de film die ’s avonds gedraaid werd: ‘Et maintenant, on va òu ?’ Het verhaal speelt in Libanon, in een dorp waar christenen en moslims tegenover elkaar dreigen te komen staan. De vrouwen van het dorp gebruiken al hun listen en lagen om een oorlog te voorkomen – ze hebben al genoeg vaders, zoons en broers verloren in vorige knokpartijen.

Door de verhalen grondig te lezen en herlezen kwamen de deelneemsters er achter, dat in elk ervan diepere lagen zitten. Veel van wat wij vanzelfsprekend vinden over conflicten en over de verhouding tussen mannen en vrouwen wordt juist doorbroken. Zo lijkt het of in alle drie de verhalen een boodschap is dat vrouwen niet moeten luisteren naar hun mannen of de mannen in hun omgeving. En dat het in een conflict helpt als je je niet blindstaart op de situatie zelf, maar de langere termijn en het algemeen belang in het oog houdt. Die ontdekkingen maakten de deelneemsters zo enthousiast, dat de verhalen misschien te probleemloos naar de eigen situatie toe werden vertaald – vandaar de kritische opmerking van een deelneemster: vergeet niet dat de verhalen in een totaal andere context ontstonden, dat we ze niet één op één kunnen toepassen op onze eigen levens.  Desondanks bleek bij de creatieve verwerking, dat bepaalde elementen uit de verhalen springlevend waren. Relatietherapeute ‘Abigaïl’ wist de ruziënde huwelijkspartners Davida en Nabal met elkaar in gesprek te brengen, de apps van ‘Suli’ naar ‘Balqi’ leidden niet tot een ‘gang-war’, maar tot een vruchtbare ontmoeting, de adviezen van raadgevers brachten de koningin tot een wijze en verrassende  eigen beslissing.

In dit weekend werd niet alleen het hoofd gebruikt. Door samen te mediteren over visoenen van vrede in beide tradities en in elkaars aanwezigheid te bidden om vrede in de vele grote en kleine conflicten die er zijn, werden de vragen die besproken waren verbonden met de levens van de deelneemsters.

Gé Speelman

 

 

Reacties zijn gesloten.